Hoeve Caestert

Sinds 2011 ijveren wij voor het behoud en herstel van Hoeve Caestert. In 2011 startten wij een petitie waarmee we 2734 handtekeningen verzamelden. Ondertussen worden we steeds meer gehoord en wordt de hoeve in fasen gerenoveerd.

Hoeve Caestert dateert uit 1686. De poort van de boerderij droeg het wapenschild van de Abt. Henrici. Hiervan is alleen nog het jaartal 1686 en het devies ‘Ad Astra volo’ (ik vlieg naar de sterren) over, doordat tijdens de Franse Revolutie de rest verdwenen is. 

De gebouwen zijn om een grote, rechthoekige binnenplaats gebouwd, een carréboerderij. De woning draagt het jaartal 1908 en de naam R. Reyntjens. Het metselwerk van de woning is merkwaardig doordat dit in bakstenen met mergelsteenbanden (kalksteen) is uitgevoerd, zogenaamde speksteenlagen. De stallingen zijn in mergelblokken opgebouwd. 

Deze berghoeve behoorde oorspronkelijk, samen met een watertoren, een kapel en twee herenhuizen (oud en nieuw kasteel), tot het kasteel Caestert, dat zo’n 50 meter ten oosten van de hoeve heeft gelegen. In de onderliggende groeve kan je de fundamenten van het kasteel nog zien, alsmede een graftombe en een koelput.

In 1936 worden het kasteel, de hoeve en de omliggende gronden aangekocht door de cementindustrie die op hun beurt het goed verhuurden aan derden. In de eerste en tweede wereldoorlog legerden er zelfs Duitse en Amerikaanse troepen. Erna raakte het kasteel steeds meer in verval. In 1966 sortte de toren van het oude kasteel in waarna het oude kasteel werd afgebroken. In 1972 werd het nieuwe kasteel volledig verwoest door een misterieuze brand. Een jaar later werd ook het nieuwe kasteel volledig gesloopt. Enkel de oude monumentale boerderij is er nu nog op deze plek te vinden en is de enige herinnering aan de rijke historie van ‘Caestert’.

Er zijn verscheidene schrijfwijzen van de naam: Caestert, Caster, Kaster, Castert, Castrum, Castra. Het woord Caestert betekent omsloten terrein, veld, in de volksmond zegt men kamp (een stukje grond binnen de hagen).

Tijdslijn geschiedenis kasteel en hoeve Caestert

• 57 voor Christus: De Romeinen sloegen een kamp op te Caestert, op het hoogste punt.
• 358: Vermelding van een versterking Castrum. Keizer Julius de Afvallige legt een versterking aan te Caestert.
• 5^e eeuw: Melding van de hulptroepen van het Romeins leger.
• 8^e eeuw: Onder de Merovingers is de begraafplaats van Sint-Lambertus aangeduid op de plaats Castra Sint-Pieter.
• 850: Samenkomst van de gebroeders Lodewijk II de Duitser en Lothaar I (= kleinzonen van Karel de Grote.
• 869 (870): Lodewijk de Duitser, Karel de Kale en de Karolingers tekenden het ‘Verdrag van Meerssen’ te Caestert.
• 882: De Noormannen verwoesten Caestert.
• 12^e eeuw: Castrum werd een toevluchtsoord voor pelgrims en reizigers.
• 1126: De bisschop van Luik, Alberon I, gaf twee bunders grond aan de priester Bovon, om er een kapel te bouwen, gewijd aan de heilige Maria Magdalena.
• Van 1130 tot 1256 (1356): De Abdij van Neufmoustier was eigenaar van Caestert.
• 1236: De bisschop Jean d’Eppe ontmoette de Graaf van Gelder.
• 1256 (1356): Alles werd in leen gegeven aan Bertrand van Liers, heer van Eben-Emael, die een burcht bouwde op de berg.
• 14 mei (13 juni) 1376: Een verdrag werd getekend tussen de Luikse opstandelingen en de prinsbisschop Jan van Arkel.
• 1378: Caestert werd door de Luikenaren verwoest.
• 29 december 1395: Ondertekening van een verdrag door Jan van Beieren en zijn onderdanen, dit was de ‘Vrede van Caestert’.
• 16 december 1424: De zoon van Bertrand schonk de burcht, de kapel en de grond aan de Abdij van Sint-Jacob te Luik. Na de dood van de zoon werd de boerderij verpacht. Van het gebouw en het bos werd een buitenverblijf gemaakt voor de monniken van de abdij.
• De burcht werd herhaaldelijk vernield en de Abten Henrici (1686), Jacquet (1713) en Maillard (1773) hebben de beschadigde delen gerestaureerd en verbouwd, zodat deze burcht een kasteel werd.
• 1686: Hoeve Caestert werd gebouwd. Boven de inrijpoort staat het wapenschild van de abt Henrici ‘Ad Astra Volo’ (Ik vlieg naar de sterren)
• 1736: Weduwe Bettonville is pachtster op hoeve Caestert.
• 1778: Het kasteel werd gekocht door J.H. de Paludè, die in 1790 stierf.
• 1793: De gebouwen werden verwoest tijdens de Franse Revolutie.
• 12 mei 1798: Alles werd verkocht aan de weduwe Veugen-Loesberghs te Maastricht, die er met haar kinderen ging wonen.
• 19^e eeuw: Beelden van Karel de Grote en Karel Martel werden gebeeldhouwd te Luik en op Caestert geplaatst.
• 1821: Alles werd verkocht aan Willem Visschers, bankier te Maastricht.
• 1830: Charles de Brouckère, minister en burgemeester van Brussel bewoonde het kasteel en werd eveneens eigenaar van hoeve Caestert.
• September 1832: Het kasteel werd aangevallen door Hollandse soldaten.
• De dochter van Charles, Elise, erfde het kasteel en huwde met J. Naegelmaekers, Bankier te Luik.
• 1873: Alfred de Brouckère, de broer van Elise, nam alles over, vergrootte en verfraaide het kasteel. Dit was het gouden tijdperk van Caestert. De bezittingen bedroegen toen 900 ha, 14 paarden en 3 auto’s.
• 1881: Hubert Fias, afkomstig van Zussen, begint als pachter op hoeve Caestert. Het eigendom was toen 100 ha grond, 24 werkpaarden, 105 koeien en andere dieren.
• 1883: De Brouckère trouwde met Flora Neyt, weduwe van Nicolas Reyntjens, en bouwde in 1888 het nieuw kasteel.
• 1908: De Brouckère stierf en liet alles over aan zijn stiefkinderen. Aan de zuidergevel van de kapel werd een sacristie bijgebouwd. R. Reyntiens – Taugg (reserve-majoor der atillerie, Brussel) neemt de hoeve over. Hij heeft in de stallingen de plafonds met beton gegoten en hij bracht een wapenschild aan boven de huisdeur.
• 1909: Op 3 juli 1909 werd alles verkocht.
• 1911: De zoon van Hubert Fias verpacht de boerderij.
• 1914: De Duitsers bezetten het kasteel.
• 1921: Alles werd verkocht aan Nederlandse officier, Van Reuckevorsel-Kervijn, die er vele feesten organiseerde.
• 1922: In maart vertrekt Hubert Fias op de hoeve. Hij wordt opgevolgd door Mombourg, afkomstig van Haccourt.
• 1926: Vanaf maart 1626 werd de boerderij verpacht aan René Coenegrachts-Elise Notelaers, afkomstig van Lafelt. Zij hadden 6 kinderen. Het eigendom was toen 50 ha grond (waarvan in
• 1929 ongeveer 20 ha werden afgestaan voor het Albertkanaal), 10 werkpaarden en 1 motor.
• 26 september 1933: Alles werd verkocht aan Sociéte Immobilière Fortuna te Maaseik. Het kasteel werd gehuurd door Leo Soeten-Theelen.
• 1936: Alles werd opgekocht door Les Briquetteries et Cimenteries reunies de Ravels (CBR, cementfabriek te Lixhe). Het oude kasteel bleef onbewoond. Het nieuwe kasteel werd verhuurd aan Dubois van Ternaaien.
• 1937: Pachter René Coenegrachts vertrok naar Vlijtingen.
• 1938: Jean Duchateau begon op de boerderij. Hij bracht enkele veranderingen aan, vooral aan het woonhuis.
• 1940-1945: Er wordt veel schade aangebracht door de Duitse en Amerikaanse troepen.
• 1945: Het zuidelijk gedeelte van het nieuwe kasteel werd verhuurd door de hotelhouder Brigg. Het was toen een hotel, restaurant, café en vakantieverblijf voor jongens en meisjes.
• 1958: Walthère Duchateau, zoon van Jean Duchateau, en zijn vrouw Lucie Timmermans namen de hoeve over als pachter. Het dak van de oostelijk stalling werd herhaaldelijk vernield door een storm (november 1981).
• 1963: De kapel Sint-Maria Magdalena werd gerestaureerd.
• November 1966: De toren van het oude kasteel stortte in. Dit kasteel werd nadien met de grond gelijk gemaakt. De jeugdcamping werd uitgebaat door Ber Wingers.
• 5 maart 1972: Een misterieuze brand verniels het nieuwe kasteel.
• 29 juni 1972: De watertoren werd vernield door een brand.
• 1973: Alles werd met de grond gelijk gemaakt, ook de kapel. Hiermede eindigt de geschiedenis van het roemrijke kasteel Caestert.
• 2003: La Division de la Nature et des Forêts (DNF) wordt eigenaar van hoeve Caestert en de gronden op het Waalse deel van het Plateau van Caestert. Natuurpunt wordt eigenaar van de gronden op het Vlaamse deel.
• 2005: Walthère Duchateau verlaat de boerderij en verblijft in een rusthuis in Attert waar hij op 2 maart 2014 overlijdt.
• 2011: De westelijke stalling van hoeve Caestert stort in. Natuurpunt Riemst start een petitie tot het behoud van hoeve Caestert en verzamelde 2734 handtekeningen.
• 2013: Op 1 april woedde er een hevige brand in het woonhuis en de woontoren.
• 2015: Op 10 januari stort de woontoren in.
• 2016: Het woonhuis en de woontoren van de boerderij werden gerenoveerd.
• 2019: De gemeenteraad van Riemst keurt een motie goed voor een dringend herstel van hoeve Caestert.
• 2023: Villa Castrum, een bezoekerscentrum, opende op 23 april de deuren in het woonhuis en de woontoren. De uitbating gebeurt door Natuurpunt, Natuurmonumenten en Natagora. De westelijke stalling werd gerenoveerd.